MÜVƏQQƏTİ EROZİYA BAZİSİ

Yerli eroziya bazisi (rus. местный базис эрозии, ing. local base level) — istənilən yüksəklikdə yerləşən və yerli əhəmiyyəti olan müvəqqəti və lokal, eroziya bazisi. Y. e. b. axarsız su tutarları səviyyəsinə, astanalara, çayların qarşısını kəsən dağ uçqunlarına və s. uyğun gələ bilir.

Eroziya — relyefin erozion formalarının mənşəyini və inkişafını bilmək üçün axar suların işi və onların əsasını təşkil edən fiziki qanunları bilmək lazımdır. Axar suların işi, onların kipetik (canlı) enerjisinin böyüklüyü ilə müəyyən edilir. Axar su yataqlarında eyni vaxtda bir-birinin əksi olan iki müxtəlif proses – eroziya və akkumulyasiya prosesləri gedir. Bu proseslərin kəmiyyət münasibətindən asılı olaraq çay yatağının quruluşu, vaxt getdikcə dəyişikliyə uğrayır. Eroziya üstünlük təşkil edən sahələrdə yataq dərinləşir, akkumulyasiya üstünlük olan sahələrdə isə yataq çayın gətirdiyi məhsullarla dolaraq dayazlaşır. Axar suyun miqdarı və yatağın meyilliyi nə qədər çox olarsa, onun erozion fəaliyyəti də bir o qədər çox olacaqdır. Eroziya dedikdə, çayın yatağını dərinləşdirən və genişləndirən yuma prosesləri başa düşülməlidir. Eroziya prosesi aşağıdakı proseslərdən ibarətdir: Çay hövzəsində aşınmış məhsulun daşınması. Çay yatağında üzə çıxan süxurların çayın dibi ilə aparılan qum, çaqıldaşı, valun vasitəsilə yonulması və çilalanması. Bəzi süxurların (əhənğdaşı, dolomit, gips) suda həll olması və süxurların tərkibindəki duzların yuyulması.

Antropogen eroziya -İnsanın səmərəsiz təsərrüfat fəaliyyəti nəticəsində torpaqların və ana süxurların səth suları vasitəsilə sürətlə dağılması.

Eroziya — relyefin erozion formalarının mənşəyini və inkişafını bilmək üçün axar suların işi və onların əsasını təşkil edən fiziki qanunları bilmək lazımdır. Axar suların işi, onların kipetik (canlı) enerjisinin böyüklüyü ilə müəyyən edilir. Axar su yataqlarında eyni vaxtda bir-birinin əksi olan iki müxtəlif proses – eroziya və akkumulyasiya prosesləri gedir. Bu proseslərin kəmiyyət münasibətindən asılı olaraq çay yatağının quruluşu, vaxt getdikcə dəyişikliyə uğrayır. Eroziya üstünlük təşkil edən sahələrdə yataq dərinləşir, akkumulyasiya üstünlük olan sahələrdə isə yataq çayın gətirdiyi məhsullarla dolaraq dayazlaşır. Axar suyun miqdarı və yatağın meyilliyi nə qədər çox olarsa, onun erozion fəaliyyəti də bir o qədər çox olacaqdır. Eroziya dedikdə, çayın yatağını dərinləşdirən və genişləndirən yuma prosesləri başa düşülməlidir. Eroziya prosesi aşağıdakı proseslərdən ibarətdir: Çay hövzəsində aşınmış məhsulun daşınması. Çay yatağında üzə çıxan süxurların çayın dibi ilə aparılan qum, çaqıldaşı, valun vasitəsilə yonulması və çilalanması. Bəzi süxurların (əhənğdaşı, dolomit, gips) suda həll olması və süxurların tərkibindəki duzların yuyulması.

Reqressiv eroziya (rus. регрессивная эрозия, ing. regressive erosion, head ward erosion, backward erosion) — lat. regressio – geriyə hərəkət – geriyə çəkilən eroziya. Süxurların səthi axınlarla parçalanması və yuyulması prosesi. Dərinlik eroziyası mənbə istiqamətində inkişaf edərək tarazlıq profilinin yaranmasına gətirib çıxarır və adətən qonşu hövzələrin çaylarının baş hissəsinin zəbt olunmasına səbəb olur.

Yan eroziya (rus. боковая эрозия, ing. lateral erosion) — çayın erozion fəaliyyəti nəticəsində dərənin yanlara tərəf genişlənməsi. Nəticədə meandrlar əmələ gəlir, yataq miqrasiya edir.

Müvəqqəti fayl – temporary file (temp file) ~ временный файл ~ geçici dosya ~ müvəqqəti fayl – əməliyyat sisteminin, yaxud hər hansı başqa proqramın yaddaşda, yaxud diskdə yaratdığı fayl; müvəqqəti fayl iş seansı zamanı istifadə olunur, sonra isə məhv edilir. Müvəqqəti saxlama yeri – temporary storage ~ временное запоминающее устройство ~ geçici bellek ~ hesablamalar, çeşidləmə, yaxud veriliş zamanı müvəqqəti olaraq aralıq verilənləri yazmaq üçün ayrılmış yaddaş, yaxud yaddasaxlama qurğusunun bölümü. İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.

Müvəqqəti məşqçi — idmanda adətən müntəzəm məşqçi vəzifədən kənarlaşdıranda və ya başqa kluba keçəndə, müvəqqəti olaraq klubu və ya komandanı idarə edir.

Mütə və ya Mütə nikahı; (ərəb. نكاح المتعة‎ Nikāh əl-Mut'ah) - İslamda bir kişi ilə razılığı olan bir qadının, kişi tərəfindən qadına verilən müəyyən mehriyyə müqabilində, müəyyən bir vaxt ərzində evlənməsi. Bəzi mənbələrdə müvəqqəti nikah da deyilir. Ərəb dili lüğətində "özündən faydalanılan şey" mənasına gələn mütə, fiqhi bir termin olaraq boşanma və ya evliliyin ləğvindən sonra kişinin qadına verdiyi hər hansı mehriyyəyə deyilir. Bundan başqa müəyyən bir mehriyyə qarşılığında, müəyyən bir vaxta edilən nikaha da mütə deyilir. Mut`ə ayəsi Allahın kitabında nazil olmuşdur. Biz Allah Rəsulunun (s.ə.s) dövründə ona əməl edirdik. Onu haram edəcək ikinci bir ayə nazil olmadı. Allah Rəsulu (s) da dünyadan köçdüyü günə qədər bizə bu əməli (mutəni) qadağan etmədi. Bir kişi öz rəyi və meyli əsasında bu barədə ürəyi istədiyini dedi.Muhəmməd (əl-Buxari) dedi: Bu şəxs Ömər idi.

Müvəqqəti prezident (ing. Acting president) və ya prezident səlahiyyətlərinin icraçısı — bir şəxsdir ki, əgər prezident mövcud olmaya (məsələn; xəstə ola və ya məzuniyyət əsasında) və ya prezident vəzifəsi boş olsa (məsələn; ölüm, zədə, istefası və ya vəzifədən azad edilməsinə görə) bir təşkilatın və ya ölkə prezidentinin rolunu müvəqqəti olaraq doldurur.

Ümumi eroziya bazası (rus. общий базис эрозии, ing. general base level, permanent base level) — daimi eroziya bazisi, baş eroziya bazisi- Dünya okeanı səviyyəsi, bilavasitə və yaxud başqa çayların vasitəsilə okeana tökülən çaylar üçün, şərti olaraq yatağın dərinləşməsi həddini müəyyən edir. Lakin Dünya okeanı səviyyəsi özü də dəyişilməz deyildir.

Müvəqqəti işlər vəkili (Fransızca: chargé d'affaires) əsasən müxtəlif səbəblərdən səfir göndərilməyən və ya göndərilə bilməyən ölkələrlə diplomatik əlaqələri idarə etmək üçün vəzifələndirilən və ya missiya liderinin yoxluğunda ona vəkalət eden diplomatdır. Müvəqqəti işlər vəkilinin statusu 1961-ci ildə Vyanada imzalanan Diplomatik Əlaqələr üzrə Vyana Konvensiyasında müəyyən edilib.

Azərbaycan SSR İnqilab Komitəsi — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutundan sonra Azərbaycanda ali qanunvericilik və icra hakimiyyətini həyata keçirən faktiki ali hakimiyyət orqanı. Yerlərdə sovet hakimiyyəti qəza, məntəqə və kənd inqilab komitələrinin əlində idi. 1920‐ci il fevralın 11‐12‐də Bakıda gizli şəraitdə Azərbaycan kommunist təşkilatlarının I qurultayı keçirilmişdir. Qurultayın keçirilməsi və fəaliyyətində Mirzə Hüseynov yaxından iştirak etmişdir. Qurultayda Mirzə Hüseynov hazırkı vəziyyət haqqında məruzə etmişdir. Qurultayın qəbul etdiyi qətnamədə göstərilirdi: "Azərbaycan kommunist təşkilatlarının birinci qurultayı indiki vəziyyətə dair edilən məruzəni dinləyib qeyd edir ki, Azərbaycan Respublikasının yaşadığı kəskin təsərrüfat və iqtisadi böhran, fəhlə və kəndlilərin son dərəcə ağır halı mövcud kapitalist və mülkədar üsul‐idarəsinin labüd nəticəsidir və ancaq onu məhv etməklə aradan qaldırmaq olar". Qurultay AK(b)P MK‐nın Əli Bayramov, Dadaş Bünyadzadə K. Ağazadə, V. Yeqorov, Ə. Qarayev, Viktor Naneyşvili, Həmid Sultanov, Y. Rodionov, M. Pleşakov, Ağababa Yusifzadə, Mirzə Davud Hüseynov və b. ibarət tərkibini seçdi. Fevralın 12‐də keçirilmiş AK(b)P MK‐nın birinci plenumu Büro və Rəyasət Heyəti seçmişdir. Mirzə Hüseynov AK(b)P MK Rəyasət Heyətinin sədri təsdiq edilmişdir.

Müvəqqəti hökumət (2 (15) mart — 25 oktyabr (7 noyabr) 1917) — Rusiyada dövlət hakimiyyətinin Fevral inqilabı və Oktyabr inqilabı arasındakı dövrdə ali icraedici, sərəncam və qanunverici orqanı idi. Bəzi mənbələrdə bu hökumət Moskva hökuməti kimi qeydə alınıb. Dövlət dumasının Müvəqqəti komitəsi və Fəhlə və əsgər deputatların Petroqrad Şurasının icra komitəsi arasında əldə edilən razılaşma əsasında yaradılmışdır.

İraq Müvəqqəti Hökuməti — ABŞ və onun koalisiya müttəfiqləri tərəfindən 2005-ci ilin yanvarında keçiriləcək prezident seçkilərindən sonra yeni konstitusiyanın hazırlanmasından əvvəl İraqı idarə etmək üçün qurulan hökumət. 28 iyun 2004-cü ildən 3 may 2005-ci ilə qədər fəaliyyət göstərmişdir. Bu müddət ərzində hökurmət ABŞ, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və Ərəb Dövlətləri Liqası tərəfindən İraqın yeganə qanuni hökuməti kimi tanınmışdır. Əyad Ələvi baş nazir vəzifəsini öz üzərinə götürmüşdür.

Eroziya və Suvarma İnstitutu — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının institutlarından biri. == Tarixi == Eroziya və Suvarma İnstitutu Azərbaycan Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin 27 oktyabr 1997-ci il tarixli 292 saylı əmrinə əsasən "Aqroekologiya" Elm Mərkəzi və "İmpuls" Elm-İstehsalat Birliyinin birləşdirilmiş bazasında yaradılmışdır. 6 oktyabr 2011-ci il tarixində Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamıı ilə Azərbaycan Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin tabeliyində olan Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Eroziya və Suvarma İnstitutu Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının tabeliyinə verilmişdir. İnstitut Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Aqrar Elmlər bölməsinin tərkibində fəaliyyət göstərir. İnstitut torpaqların səmərəli şəkildə istifadəsi, eroziyadan mühafizəsi, çirklənməsinin qarşısının alınması, pozulmuş torpaqların münbitliyinin bərpası, mütərəqqi üsullarla suvarma texnologiyalarının işlənib hazırlanması, bu sahədə suya qənaət edən texniki sistemlərin yaradılması, kütləvi istehsalı və istehsalatda tətbiqi, elmi-tədqiqat, təcrübi-konstruktor, layihə-axtarış, texnoloji-sınaq və istehsalat işlərinin nəticəsi olaraq kənd təsərrüfatı istehsalının inkişaf perespektivlərini müəyyənləşdirən elmi-nəzəri konsepsiyaları hazırlayır. == Bеynəlхаlq əlаqələr == Torpağın münbitliyinin və suvarma suyunun səmərəli idarə edilməsi yolu ilə kəndin güzəranının yaxşılaşdırılması mövzusu üzrə layihə İCARDA-nın rəhbərliyi ilə 2004–2006-cı illrədə həyata keçirilib. Layihədə Mərkəzi Asiya ölkələri və Azərbaycan iştirak edib. Layihənin məqsədi qiymətli təbii ehtiyatlar olan torpaq və sudan səmərəli istifadə etməklə məhsuldarlığı artırmaqdır. Azərbaycan tərəfdən layihədə Elmi-Tədqiqat Əkinçilik İnstitutu və Elmi-Tədqiqat Eroziya və Suvarma İnstitutu iştirak edib. Layihə çərçivəsində meyvə ağaclarının damcıladıcı suvarma üsulu ilə suvarılması və buğdanın tirə əkin üsulu ilə yetişdirilməsi texnologiyası nümayiş etdirilmişdir.

Azərbaycan SSR İnqilab Komitəsi — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutundan sonra Azərbaycanda ali qanunvericilik və icra hakimiyyətini həyata keçirən faktiki ali hakimiyyət orqanı. Yerlərdə sovet hakimiyyəti qəza, məntəqə və kənd inqilab komitələrinin əlində idi. 1920‐ci il fevralın 11‐12‐də Bakıda gizli şəraitdə Azərbaycan kommunist təşkilatlarının I qurultayı keçirilmişdir. Qurultayın keçirilməsi və fəaliyyətində Mirzə Hüseynov yaxından iştirak etmişdir. Qurultayda Mirzə Hüseynov hazırkı vəziyyət haqqında məruzə etmişdir. Qurultayın qəbul etdiyi qətnamədə göstərilirdi: "Azərbaycan kommunist təşkilatlarının birinci qurultayı indiki vəziyyətə dair edilən məruzəni dinləyib qeyd edir ki, Azərbaycan Respublikasının yaşadığı kəskin təsərrüfat və iqtisadi böhran, fəhlə və kəndlilərin son dərəcə ağır halı mövcud kapitalist və mülkədar üsul‐idarəsinin labüd nəticəsidir və ancaq onu məhv etməklə aradan qaldırmaq olar". Qurultay AK(b)P MK‐nın Əli Bayramov, Dadaş Bünyadzadə K. Ağazadə, V. Yeqorov, Ə. Qarayev, Viktor Naneyşvili, Həmid Sultanov, Y. Rodionov, M. Pleşakov, Ağababa Yusifzadə, Mirzə Davud Hüseynov və b. ibarət tərkibini seçdi. Fevralın 12‐də keçirilmiş AK(b)P MK‐nın birinci plenumu Büro və Rəyasət Heyəti seçmişdir. Mirzə Hüseynov AK(b)P MK Rəyasət Heyətinin sədri təsdiq edilmişdir.

Fransa Respublikasının Müvəqqəti Hökuməti — İkinci Dünya Müharibəsi Fransanın bütün siyasi və iqtisadi sistemini dərindən sarsıtdı. 1875-ci ildən bəri mövcud olan üçüncü respublika ləğv edildi; Fransa istehsalçı qüvvələrinin 10% -i məhv edildi, istehsal səviyyəsi azaldı. Müharibə zamanı onun müstəmləkə imperiyasının parçalanması başladı. Müharibənin sonunda qüvvələrin yeni siyasi birləşməsi formalaşmışdı. 3 iyun 1944-cü ildən Fransada, "Azad Fransa" hərəkatının lideri General De Qoll başçılıq edən Müvəqqəti Hökumət fəaliyyət göstərib. Antihitler koalisiyası ölkələri tərəfindən tanındı (xüsusilə, Sovet İttifaqı 1944-cü il oktyabrın 23-də Londondakı Birlik hökumətlərinin nəzdində SSRİ səfirliyi vasitəsilə diplomatik əlaqələr qurdu). Müqavimət Hərəkatı partiyasının siyasi sisteminin formalaşmasına və yeni konstitusiyanın xarakterinə böyük təsir göstərmişdir. Alman işğalçıları ilə siyasət və əməkdaşlığı təhlükə altına alan siyasi partiyalar ləğv edildi. Hökumət Müqavimətə qatılan siyasi partiyaların nümayəndələrindən: Kommunistlər, Sosialistlər, Xristian Demokratlar və s. daxil idi.

Muğan Müvəqqəti Hərbi Diktaturası — Bakı Kommunasının devrilməsindən sonra Muğanda Sentrokaspi Diktaturası və Lionel Denstervil dəstəyi ilə yaradılan diktatura. "Muğan hökuməti" antiazərbaycan siyasəti yeridir, denikinçilərin Cənubi Qafqazda ağalığını təmin etməyə çalışırdı. Muğan hökuməti Azərbaycanın müstəqilliyini dəstəkləmirdi və ona Bakının Britaniya işğalı altında fəaliyyət göstərən rus polkovniki T. P. Suxorukov başçılıq edirdi. Muğan höküməti özünü "vahid və bölünməz Rusiya"nın muxtar hissəsi elan etmişdi. Bu qurumun rəhbərləri qurulmuş yeni hakimiyyəti “Muğan dövləti (respublikası)”, digər əks tərəf sovetlər isə “Muğan hərbi diktaturası” adlandırdılar. 1918-ci ildə Çar hakimiyyətinin yıxılması ilə onun əyalətlərdə olan sadiq ordusu da dağıldı. Lakin ordunun qalıqları ətrafına yerli əhalidən özünümüdafiə qüvvələri toplayaraq, “Muğan ordusu” formalaşdırmağa başladılar. Muğan ordusunun tərkibi müxtəlif etnik millətlərdən – rus, erməni, ukraynalı və azərbaycanlılardan ibarət idi. Ordunun başında milliyətcə rus olan İlyaşeviç və kapitan V.Dobrınin dururdu. Bunlarla yanaşı “Muğan ordusu”nun təşkilində leytenant Xoşev və digərləri də var idi.

Müvəqqəti Azərbaycan Hökuməti — Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Ayaz Mütəllibovun istefasından sonra Azərbaycan Ali Sovetinin sədri və Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin səlahiyyətlərini icra edən Yaqub Məmmədov tərəfindən qurulmuş müvəqqəti hökumət. 5 mart 1992-ci il tarixində Azərbaycan Ali Sovetinin sədrinin birinci müavini Ziyad Səmədzadənin sədrliyi altında Ali Sovetin fövqəladə sessiyası keçirilir. Sessiyada Ali Sovetin sədri Elmira Qafarovanın səhhəti ilə əlaqədər öz vəzifəsindən istefa verdiyi elan olunur. Slə həmin gün Ali Sovetin sədri vəzifəsinə seçkilər keçirilmiş, seçkilərdə iştirak edən deputatların 89,4%-nin səsi ilə bitərəf deputat Yaqub Cavad oğlu Məmmədov Azərbaycan Ali Sovetinin sədri seçilmişdir. Azərbaycanda baş verən hadisələr fonunda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Ayaz Mütəllibov 6 mart 1992-ci il tarixində öz vəzifəsindən istefa vermişdir. Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 121–7-ci maddəsinə əsasən, Azərbaycan Respublikasının yeni Prezidenti seçilənədək onun səlahiyyəti Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri Yaqub Məmmədova keçmişdir. Yaqub Məmmədov vəzifəyə keçdiyi zaman mövcud baş nazir Həsən Həsənova Nazirlər Kabinetinin yeni tərkibi haqqında təkliflər hazırlaması üçün 10 gün vaxt vermişdir. Ayaz Mütəllibovun istefasının ardınca onun baş naziri Həsən Həsənovun rəhbərlik etdiyi Nazirlər Kabineti də, yəni bütövlükdə Azərbaycan hökuməti 6 mart 1992-ci il tarixində istefa vermişdir. 4 aprel 1992-ci il tarixində Ali Sovetin sədri Yaqub Məmmədov tərəfindən imzalanan fərmanla istefası qəbul edilən Nazirlər Kabinetinin müvəqqəti fəaliyyət göstərməsi ilə bağlı qərar qəbul olunmuş, kabinetə müvəqqəti sədrlik Feyruz Mustafayevə tapşırılmışdır.

Müvəqqəti Rus Milli Komitəsi— Milli mənsubiyyət prinsipi əsasında yaradılmış və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə fəaliyyət göstərmiş ictimai-siyası təşkilatlardan biri. 1918-ci il sentyabrın 21-də tanınması barədə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökumətinə müraciət etmiş, sentyabrın 22-də isə Nazirlər Şurasının sədrinə məktubunda qarşıya qoyduğu vəzifələri açıqlamışdı: 1918-ci il sentyabrın 25-də şəhər dumasının və şəhər özünüidarəsinin milliyyətcə rus olan bütün deputatları və rəsmi nümayəndələri komitənin tərkibinə daxil edildi. Beləliklə, komitənin tərkibinə 18 nəfər daxil oldu və daha 12 nəfər tam üzv kimi tərkibə salındı. M.F.Podşivyakin komitənin sədri seçildi. Komitə öz fəaliyyətini böyük Rusiya dövlətini bərpa etmək ideyasında görürdü. Buna görə də öz nümayəndəsini parlamentə göndərmək barədə Azərbaycan hökumətinin çağırışına cavab olaraq, komitə 1918-ci il noyabrın 28-dəki iclasında Ümumrusiya Müəssislər məclisi çağırılana qədər yerli qanunvericilik orqanlarının yaradılmasını lüzumsuz sayaraq, bu təklifi qəbul etməməyi qərara aldı. Komitənin 13 noyabr tarixli iclasında A.İ.Neşşertsov belə bir sorğu vermişdi.: “Rus Milli Komitəsi Bakıda törədilmiş vəhşiliklərə nə üçün vaxtında etirazını bildirməmişdir. Rus Milli Komitəsinin aldığı 100 min rubl nə üçün digər millətlər arasında bölünməmiş, bütünlüklə, Rus Komitəsi tərəfindən götürülmüşdür” və s. Lakin bu sorğu iclasda müzakirə olunmamışdı. 1919-cu ilin mayın 23-də komitədə Kiçik Şura yaradıldı.

Müvəqqəti Xüsusi İdarəetmə — Azərbaycan Respublikasının işğaldan azad olunmuş ərazilərinin müvəqqəti xüsusi idarəetmə ilə idarə olunması. 2020-ci il oktyabrın 29-də xüsusi fərman ilə yaradılıb. Ermənistan Respublikası silahlı qüvvələrinin 2020-ci il sentyabrın 27-də törətdiyi təxribatlara cavab olaraq, Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələri əks-hücum əməliyyatlarına başlamışdır. Əks-hücum əməliyyatları nəticəsində işğalda olan Azərbaycan Respublikasının bir neçə rayonu, eləcə də strateji əhəmiyyətli digər ərazilər azad edilmişdir. Bu işğaldan azad edilmiş ərazilərin idarə olunması üçün oktyabrın 29-da Prezident İlham Əliyev Azərbaycan Respublikasının işğaldan azad olunmuş ərazilərində müvəqqəti xüsusi idarəetmənin təşkili haqqında fərman imzalayıb. İ.Əliyev işğaldan azad olunmuş ərazilərdə müvəqqəti xüsusi idarəetmənin təşkili və “Hərbi vəziyyət elan edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2020-ci il 27 sentyabr tarixli 1166 nömrəli Fərmanından irəli gələn vəzifələrin icrasının təmin olunması məqsədilə, Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 32-ci bəndini rəhbər tutaraq belə bir fərman imzalayıb. Fərman 15 bənddən ibarətdir. Əsas məqsədi zad edilmiş ərazilərin hərbi vəziyyət bitənə qədər idarəetməsidir. Fərmanın birinci bəndinə görə İşğaldan azad olunmuş ərazilərdə Azərbaycan Respublikasının inzibati ərazi bölgüsünə müvafiq olaraq, hər rayon üzrə xüsusi idarəetməni həyata keçirən müvəqqəti komendantlıqlar yaradılacaq. İkinci bəndə əsasən isə Daxili İşlər Nazirliyi müvafiq ərazilərin müvəqqəti komendantlarını təyin edəcək və müvəqqəti komendantlıqların fəaliyyətinin təşkili ilə məşğul olacaq.

Vyetnam Müvəqqəti Mərkəzi Hökuməti (fr. Gouvernement central provisoire du Viêt‑Nam., vyet. Chính phủ Trung ương lâm thời Việt Nam) — 1948–1949-cu illərdə Vyetnam ərazisi üzərində hakimiyyət iddiasında olan Fransayameylli hökumət. İkinci Dünya müharibəsindən əvvəl Vyetnam Hind-Çin İttifaqının müstəmləkə bölməsinin bir hissəsi idi. İkinci Dünya müharibəsindən sonra, 2 sentyabr 1945-ci ildə bütün Vyetnam ərazisində kommunistlər tərəfindən Vyetnam Demokratik Respublikası (VDR) elan edilmişdir. 6 mart 1946-cı ildə Fransa Hind-Çin İttifaqının bir hissəsi kimi Vyetnam Demokratik Respublikasının müstəqilliyini tanımış və 2 iyun 1946-cı ildə Fransanın Vyetnamdakı müstəmləkə hakimiyyəti Koxinxina Muxtar Respublikasını elan etmişdir. 6 iyul 1946-cı ildə Fontenbloda Fransa–Vyetnam Sülh Konfransı başlamışdı. Ho Şi Min VDR-nin Fransa ilə birləşməsinə və Koxinxina Muxtar Respublikasının tanınmamasına razı olduğunu bildirmişdi, 1946-cı ilin sonlarında Hind-Çin müharibəsi başlamışdır. 1947–1948-ci illərdə münaqişənin siyasi həllini tapmağa çalışan Fransa milliyətçilərə arxalanmağa qərar vermişdi. Danışıqlar Honkonqda yaşayan keçmiş imperator Baoday ilə başlamış, lakin o, məsələ həll olunana qədər geri qayıtmaqdan imtina etmişdi.

Koreya Müvəqqəti Hökuməti (KMH), rəsmi adı ilə Koreya Respublikası Müvəqqəti Hökuməti (kor. 대한민국 임시정부) — Koreyanın Yaponiya işğalı zamanı Çində yerləşən sürgündə olan Koreya hökuməti.